Dieta bezglutenowa – wszystko co musisz wiedzieć
Czy wiesz, że gluten występuje w ponad 70% produktów dostępnych w sklepach? Dla osób z celiakią, nietolerancją glutenu lub nadwrażliwością pokarmową jego eliminacja jest niezbędna. Ale dieta bezglutenowa zyskuje popularność także wśród osób, które chcą poprawić swoje samopoczucie, zadbać o jelita i zmniejszyć stany zapalne.
W tym artykule dowiesz się, czym jest gluten, jak działa dieta bezglutenowa, jakie produkty są dozwolone i zakazane oraz jak ułożyć jadłospis, by nie brakowało w nim wartości odżywczych.
Czym jest gluten?
Gluten to białko występujące w pszenicy, życie, jęczmieniu i ich pochodnych. Odpowiada za elastyczność i strukturę wypieków, ale u części osób wywołuje reakcje immunologiczne lub nietolerancję pokarmową.
Korzyści zdrowotne diety bezglutenowej
- U osób z celiakią – eliminuje objawy takie jak bóle brzucha, biegunki, niedobory żelaza.
- U osób z nadwrażliwością – poprawia trawienie, zmniejsza wzdęcia i uczucie ciężkości.
- Lepsze samopoczucie – wielu pacjentów raportuje więcej energii i lepszy nastrój po wykluczeniu glutenu.
Produkty dozwolone i zakazane
Podstawą diety bezglutenowej są naturalnie bezglutenowe produkty. Warto zapamiętać prostą zasadę: im mniej przetworzone jedzenie, tym bezpieczniej.
Dozwolone:
- Warzywa i owoce
- Mięso, ryby, jaja
- Kasza jaglana, ryż, quinoa, amarantus, gryka
- Orzechy, nasiona, rośliny strączkowe
- Produkty oznaczone jako gluten free
Zakazane:
- Pszenica, żyto, jęczmień, orkisz
- Pieczywo pszenne, makarony, ciasta i wypieki z mąki pszennej
- Produkty panierowane
- Wiele gotowych sosów, zup i przetworzonej żywności (często zawierają ukryty gluten)
Przykładowe menu (3 dni)
| Dzień | Śniadanie | Obiad | Kolacja |
|---|---|---|---|
| 1 | Owsianka z płatków bezglutenowych z bananem i orzechami | Grillowana pierś z kurczaka z ryżem i warzywami | Sałatka z tuńczykiem, oliwą i kukurydzą |
| 2 | Omlet z warzywami i fetą | Dorsz pieczony z ziemniakami i brokułami | Tortilla bezglutenowa z hummusem i warzywami |
| 3 | Koktajl jaglany z malinami | Curry z ciecierzycą i ryżem basmati | Sałatka grecka z oliwkami i oliwą |
Typowe błędy na diecie bezglutenowej
- Sięganie po wysoko przetworzone produkty „gluten free” zamiast naturalnych źródeł pożywienia.
- Niedobór błonnika – brak pełnoziarnistych zbóż warto uzupełniać warzywami i nasionami.
- Nieczytanie etykiet – gluten ukrywa się w sosach, przyprawach i wędlinach.
FAQ – dieta bezglutenowa
Czy każdy powinien przejść na dietę bezglutenową?
Nie. Dieta bezglutenowa jest obowiązkowa w celiakii i zalecana przy nietolerancji glutenu. Osoby zdrowe nie muszą jej stosować profilaktycznie.
Czy dieta bezglutenowa pomaga w odchudzaniu?
Nie zawsze. Efekty zależą od bilansu kalorycznego. Eliminacja glutenu może poprawić trawienie, ale nie gwarantuje spadku wagi.
Jak sprawdzić, czy mam nietolerancję glutenu?
Najlepiej wykonać badania zlecone przez lekarza gastroenterologa – testy serologiczne i ewentualnie biopsję jelita cienkiego.
Podsumowanie.
Dieta bezglutenowa to nie tylko moda – to konieczność dla osób z celiakią i nietolerancją glutenu. Odpowiednio ułożona może poprawić trawienie, dodać energii i zadbać o zdrowie jelit.
