Dieta bezglutenowa i bez laktozy – czy warto ją stosować?
Coraz więcej osób decyduje się na dietę bezglutenową i bez laktozy. Niektórzy robią to z powodu problemów zdrowotnych, inni kierują się modą i chęcią „zdrowszego stylu życia”. Ale czy eliminacja glutenu i laktozy ma sens w każdym przypadku? Sprawdźmy, dla kogo takie podejście jest naprawdę wskazane.
Gluten to białko obecne w pszenicy, życie i jęczmieniu. Laktoza natomiast to cukier mleczny, występujący w mleku i jego przetworach. Oba składniki mogą powodować dolegliwości – ale tylko u określonych grup osób. Dla większości zdrowych ludzi nie są szkodliwe.
Kiedy dieta bezglutenowa i bez laktozy jest konieczna?
- Celiakia – autoimmunologiczna choroba, w której nawet niewielkie ilości glutenu uszkadzają jelita.
- Alergia na pszenicę – wymaga wykluczenia glutenu oraz innych białek pszenicy.
- Nadwrażliwość na gluten – objawia się m.in. bólami brzucha, zmęczeniem czy migrenami.
- Nietolerancja laktozy – brak enzymu laktazy powoduje, że mleko i nabiał wywołują biegunki, gazy i wzdęcia.
- Alergia na białka mleka krowiego – wymaga eliminacji laktozy i wszystkich produktów mlecznych.
Korzyści zdrowotne takiej diety
U osób z odpowiednimi wskazaniami dieta bez glutenu i laktozy przynosi szybkie efekty:
- ustąpienie bólów brzucha, wzdęć i biegunek,
- poprawa samopoczucia i poziomu energii,
- lepsze wchłanianie składników odżywczych,
- zmniejszenie stanów zapalnych i ryzyka powikłań jelitowych.
Typowe błędy w diecie bezglutenowej i bez laktozy
- sięganie po wysoko przetworzone produkty „gluten free” i „lactose free”,
- brak urozmaicenia – ograniczenie diety tylko do ryżu, kukurydzy i napojów roślinnych,
- nieczytanie etykiet – gluten i laktoza mogą być w sosach, zupkach instant, a nawet w wędlinach,
- niedobory wapnia, witamin z grupy B czy błonnika.
Ciekawostki i dane naukowe
Według badań Europejskiego Towarzystwa Gastroenterologii nawet 70% dorosłych na świecie ma w mniejszym lub większym stopniu nietolerancję laktozy. Z kolei celiakia dotyczy około 1% populacji. Coraz częściej mówi się też o tzw. „modzie na eliminacje”, która prowadzi do nieuzasadnionych restrykcji żywieniowych.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Czy warto stosować dietę bez glutenu i laktozy bez wskazań medycznych?
Nie ma takiej potrzeby. U zdrowych osób eliminacja może prowadzić do niedoborów i nie daje dodatkowych korzyści zdrowotnych.
Jakie produkty są dozwolone na diecie bezglutenowej i bez laktozy?
Mięso, ryby, warzywa, owoce, jaja, ryż, ziemniaki, rośliny strączkowe, produkty bezglutenowe certyfikowane oraz nabiał bez laktozy lub napoje roślinne.
Czy dieta bez glutenu i laktozy jest dobra na odchudzanie?
Sama eliminacja glutenu i laktozy nie gwarantuje spadku wagi. Kluczowy jest bilans kaloryczny i jakość całej diety.
Podsumowanie.
Dieta bezglutenowa i bez laktozy to ogromna ulga dla osób z celiakią, nietolerancją laktozy czy alergiami pokarmowymi. Nie jest jednak rozwiązaniem uniwersalnym – stosowana bez wskazań może zaszkodzić. Jeśli podejrzewasz u siebie nietolerancję, skonsultuj się z dietetykiem i wykonaj odpowiednie badania.
